Yabancıların Çalışma İzni Hakkında Sorular

Türkiye’de yabancı işçilerin ikametine bağlı olarak çalışma izni almak için iki farklı yol vardır; Öğrenciler için verilen ikamet izni hariç, en az 6 ay geçerli bir Oturma İznine sahip olan yabancılar için, doğrudan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına E-Devlet üzerinden online başvuru yapılır.

ÇALIŞMA İZNİ MÜRACAATI NEREYE YAPILIR? Çalışma izni almak isteyen yabancı ülke vatandaşları yurt içinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na, yurt dışında ise vatandaşı oldukları ya da yasal olarak yaşadıkları ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti büyükelçilikleri veya başkonsolosluklarına başvuru yapabilirler.

Kurumsal bir şirket bünyesinde çalışacak yabancı uyruklu çalışma izni başvurusu için gerekli belgeler;

İşveren tarafından temin edilmesi gereken belgeler;

• – Kuruluşun en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi
• – Son yıla ait, vergi dairesi ya da Mali Müşavir onaylı bilanço ve kar/zarar tablosu
• – Güncel Faaliyet Belgesi.
• – Şirketin SGK e-bildirge kullanıcısına ait e-imza
• – 26 Haneli SGK işyeri tescil numarası
• – İşveren ve yabancı tarafından imzalanmış iş sözleşmesi ( Uzman danışmanlarımız tarafından kriterlere uygun şekilde hazırlanır.
• – Başvuru Formu. ( Uzman danışmanlarımız tarafından elektronik ortamda en doğru şekilde hazırlanır.)

Yabancı Tarafından Temin Edilecek Belgeler; 

• – Pasaportun resimli sayfası ve Türkiye’ye en son giriş yaptığı tarihi gösteren mühürlü sayfası
• – Bir adet arka fonu beyaz biometrik foto
• – Lisans ya da ön Lisans Diplomasının noter onaylı Türkçe Tercümesi ve aslı
• – Referans numarası (Yurtdışı başvurularda)
• -İkamet İzni Kart Görseli(Yurtiçi Başvurularda

Yabancı Bakıcı Çalışma İzni başvurusu için gerekli belgeler; 

İşveren tarafından temin edilmesi gereken belgeler;

• -İşveren adına alınmış elektronik imza
• -İşveren kimlik fotokopisi
• -İşveren adres yerleşim belgesi(e-devletten alınabilir.)
• -İşçi ve işveren tarafından imzalanmış iş sözleşmesi sözleşmesi ( Uzman danışmanlarımız tarafından kriterlere uygun şekilde hazırlanır.)
• -Çalışma İzni başvuru Formu ( Uzman danışmanlarımız tarafından elektronik ortamda en doğru şekilde hazırlanır.)

Yabancı Tarafından Temin Edilmesi Gereken Belgeler;

• -Pasaport resimli sayfa görseli ve Türkiye’ye en son giriş yaptığı
  tarihi gösteren mühürlü sayfa görseli
• -1 adet arka fonu beyaz biometrik foto
• -Referans numarası(Yurtdışı başvurularda)
• -İkamet İzni Kart Görseli(Yurtiçi Başvurularda)

Kendi Nam ve Hesabına Çalışacak Olan Yabancı Çalışma İzni Başvurusu için gerekli olan belgeler; 

• – Kuruluşun en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi
• – Son yıla ait, vergi dairesi ya da Mali Müşavir onaylı bilanço ve kar/zarar tablosu
• – Güncel Faaliyet Belgesi.
• – İşveren adına alınmış elektronik imza
• – 26 Haneli SGK işyeri tescil numarası
• – Başvuru Formu. ( Uzman danışmanlarımız tarafından elektronik ortamda en doğru şekilde hazırlanır.)
• – Pasaport resimli sayfa görseli ve Türkiye’ye en son giriş yaptığı
  tarihi gösteren mühürlü sayfa görseli
• -1 adet arka fonu beyaz biometrik foto
• -İkamet İzni Kart Görseli(Yurtiçi Başvurularda)
• -Referans numarası(Yurtdışı başvurularda)

Şirket Ortağı Çalışma İzni Alma Başvurusu için temin edilmesi Gereken Belgeler; 

• – Kuruluşun en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi
• – Son yıla ait, vergi dairesi ya da Mali Müşavir onaylı bilanço ve kar/zarar tablosu
• – Güncel Faaliyet Belgesi.
• – Ortaklık payını gösteren hazirun cetveli
• – Şirketin SGK e-bildirge kullanıcısına ait e-imza
• – 26 Haneli SGK işyeri tescil numarası
• – Başvuru Formu. ( Uzman danışmanlarımız tarafından elektronik ortamda en doğru şekilde hazırlanır.)
• – Pasaport resimli sayfa görseli ve Türkiye’ye en son giriş yaptığı
  tarihi gösteren mühürlü sayfa görseli
• -1 adet arka fonu beyaz biometrik foto
• -İkamet İzni Kart Görseli(Yurtiçi Başvurularda)
• -Referans numarası(Yurtdışı başvurularda)

Usulüne uygun olarak yapılan çalışma izni başvuruları, belgelerin tam ve eksiksiz olması kaydıyla Bakanlık tarafından en geç otuz (30) gün içinde sonuçlandırılır.

Sokağa çıkma yasağında çalışma izin belgesi alacak olanlar detayları merak ediyorlar. Çalışma izni, SGK kaydı e-Devlet sistemi üzerinden alınacak. e-Devlet’e giriş yaptıktan sonra Sosyal Güvenlik Kurumu ve Sosyal Güvenlik Kayıt Belgesi Sorgulama ekranına girmeniz gerekiyor.

Bağımsız çalışacak yabancılara Türkiye’de en az “beş yıl” kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olmaları, çalışmalarının, ekonomik kalkınma açısından katma değer yaratması ve istihdam üzerinde olumlu etki yapacak olması koşulu ile verilebilir. İstihdam üzerindeki etkinin belirlenmesinde ilgili mercilerin görüşleri de dikkate alınır. Bağımsız çalışacak yabancının en az “beş yıl” kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olması koşulunun yerine getirildiği emniyet makamlarından alınacak belge ile kanıtlanır. Bu belge diğer belgelerle birlikte Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağımsız çalışma izni başvurusu sırasında iletilir.

Yabancının en az “beş yıl” kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olması koşulunun yerine getirilip getirilmediği değerlendirilirken, öğrenimde geçen süreler dikkate alınmaz. Diğer taraftan, yabancının beraberinde Türkiye’ye gelerek, yabancı ile birlikte ikamet eden, aynı zamanda öğrenim gören eş ve çocuklarının, öğrenim süreleri ikametten sayılır. Bağımsız çalışma izni verilen yabancıların ikamet izin süreleri, yabancıların Türkiye’de ikamet ve seyahatlerine ilişkin mevzuata göre İçişleri Bakanlığınca belirlenir. Bağımsız çalışma izni, işin mahiyeti değişmediği sürece yabancı tarafından ikamet izin sürelerine bağlı olarak kullanılır.

Emniyet makamlarınca, bağımsız çalışma iznine istinaden verilen ikamet izin sürelerinin uzatılmaması halinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bilgi verilir. Bağımsız çalışma izninin değerlendirilmesinde dikkate alınmak üzere; yabancının faaliyetinin, ulusal ekonomiye sağlayacağı katkı ve yabancının icra edeceği faaliyet için yeterli miktarda gelire sahip olduğunu kanıtlayan belgeler, diğer belgelerle birlikte Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına iletilmesi istenebilir. Bağımsız çalışma izini verilmesi uygun bulunan yabancıya, bağımsız çalışabileceğine ilişkin “Bağımsız Çalışma İzni Müracaat Belgesi” verilir. Bu belge, verildiği tarihten itibaren “üç ay” süreyle geçerlidir.

Yabancıya, işyerini kurmasının ardından, ticaret sicil kaydını Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına ibraz etmesi halinde bağımsız çalışma izni verilebilir.

Bağımsız çalışacak yabancının en az “beş yıl” kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olması koşulunun yerine getirildiği emniyet makamlarından alınacak belge ile kanıtlanır. Bu belge diğer belgelerle birlikte Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağımsız çalışma izni başvurusu sırasında iletilir.

Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, Türkiye’de en az “sekiz yıl” kanuni ve kesintisiz ikamet eden veya toplam “altı yıllık” kanuni çalışması olan yabancılara, iş piyasasındaki durum ve çalışma hayatındaki gelişmeler dikkate alınmaksızın ve belirli bir işletme, meslek, mülki veya coğrafi alanla sınırlandırılmaksızın verilebilir.

Yabancının en az sekiz yıl kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olması koşulunun yerine getirildiği emniyet makamlarından alınacak belge ile kanıtlanır. Bu belge diğer belgelerle birlikte Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına süresiz çalışma izni başvurusu sırasında iletilir.

Yabancının en az “sekiz yıl” kanuni kesintisiz ikamet etmiş olması koşulunun yerine getirilip getirilmediği değerlendirilirken, öğrenimde geçen süreler dikkate alınmaz. Ancak, yabancının beraberinde Türkiye’ye gelerek, yabancı ile birlikte ikamet eden, aynı zamanda öğrenim gören eş ve çocuklarının öğrenim süreleri ikametten sayılır.

Yabancının toplam “altı yıllık” kanuni çalışmasının bulunması koşulunun yerine getirildiği hususu ilgili mercilerden alınacak belge ile kanıtlanır ve bu belge diğer belgelerle birlikte Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına süresiz çalışma izni başvurusu sırasında iletilir.

Süresiz çalışma izni verilen yabancıların ikamet izin süreleri, yabancıların ikamet ve seyahatlerine ilişkin mevzuata göre İçişleri Bakanlığınca belirlenir.

Süresiz çalışma izni, kapsamında bir değişiklik olmadığı sürece, ikamet izin sürelerine bağlı olarak kullanılır. Emniyet makamlarınca, süresiz çalışma iznine istinaden verilen ikamet izin sürelerinin uzatılmaması halinde, Bakanlığa bilgi verilir.

Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe;

1. Bir Türk vatandaşı ile evli olan ve eşiyle Türkiye’de evlilik birliği içinde yaşayan veya evlilik birliği en az üç yıl sürdükten sonra sona ermiş olmakla birlikte Türkiye’de yerleşmiş olan yabancılar ile bunların Türk vatandaşı eşinden olan çocuklarına,
2. 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 19, 27 ve 28 inci maddeleri çerçevesinde Türk Vatandaşlığını kaybedenler ve bunların füruuna,
3. Türkiye’de doğan veya kendi millî kanununa, vatansız ise Türk mevzuatına göre rüşt yaşını doldurmadan Türkiye’ye gelen ve Türkiye’de meslek okulu, yüksek okul veya üniversiteden mezun olan yabancılara,
4. 2510 sayılı İskân Kanununa göre muhacir, mülteci veya göçebe olarak kabul edilen yabancılara,
5. Avrupa Birliği üyesi ülke vatandaşları ile bunların Avrupa Birliği üyesi ülkelerin vatandaşı olmayan eş ve çocuklarına,
6. Yabancı devletlerin Türkiye’deki büyükelçilikleri ile konsolosluklarında ve uluslararası kuruluşların temsilciliklerinde görevli diplomat, idarî ve teknik personelin hizmetinde çalışanlar ile karşılıklılık ilkesi çerçevesinde olmak ve görev süresiyle sınırlı kalmak üzere Türkiye’de bulunan büyükelçilikler, konsolosluklar ve uluslararası kuruluşların temsilciliklerinde görevlendirilen diplomatların ve idarî ve teknik personelin eş ve çocuklarına,
7. Bilimsel ve kültürel faaliyetler amacıyla bir ayı aşan ve sportif faaliyetler amacıyla dört ayı aşan süre ile geçici olarak Türkiye’ye gelecek yabancılara,
8. Kanunla yetki verilen bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarınca sözleşme veya ihale usulleriyle mal ve hizmet alımı, bir işin yaptırılması veya bir tesisin işletilmesi işlerinde çalıştırılacak kilit personel niteliğindeki yabancılara, kanunda öngörülen sürelere tâbi olmaksızın çalışma izni verilebilir.

Çalışma izni; İlk başvuruda 1 yıl süreyle verilir, Aynı işveren yanında çalışmak kaydıyla ilk uzatmada 2 yıl, ikinci uzatmada 3 yıl süreyle verilir, İşveren değişmesi durumunda (çalışma izni transferi) yeni çalışma izni 1 yıl süreyle verilir.

Mesleki hizmetler kapsamında çalışacak yabancılara akademik ve mesleki yeterlilik ile ilgili işlemleri tamamlanıncaya kadar, ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla bir yılı geçmemek üzere ön izin verilebilir. Yabancılar, akademik ve mesleki yeterliliklerinin belirlenmesine kadar, bir yılı geçmemek üzere, ön izinle Türkiye’de çalışabilmektedirler.

Ön izin talebinde bulunan mühendis ve mimarlar için yabancıya ödenecek ücretin en az; asgari ücretin 6,5 katı olması gerekmektedir.

Özel kanunlarda belirlenen hükümler saklı kalmak ve yabancı ile işverenin diğer kanunlardan doğan yükümlülüklerini yerine getirmeleri kaydıyla;

1. Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerle çalışma izninden muaf tutulanların,
2. Daimi ikametgahları yurt dışında olup bilimsel, kültürel ve sanatsal faaliyetler amacıyla bir aydan az, sportif faaliyetler amacıyla dört aydan az süre ile geçici olarak Türkiye’ye gelecek yabancıların,
3. Türkiye’ye ithal edilen makine ve teçhizatın montajı, bakım ve onarımı, kullanımına ilişkin eğitiminin verilmesi veya teçhizatı teslim almak veya Türkiye’de arızalanan araçların tamiri amacıyla; Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren üç ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla gelenlerin,
4. Türkiye’den ihraç edilen ya da Türkiye’ye ithal edilen mal ve hizmetlerin kullanılmasına ilişkin eğitim amacıyla Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren üç ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla Türkiye’de bulunanların,
5. Belgeli turizm işletmelerinin sınırları dışında faaliyette bulunacak fuar ve sirklerde gösteri ve benzeri görevli olarak Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren altı ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla bulunanların,
6. İki yılı geçmemek ve eğitim süresiyle sınırlı olmak üzere durumunu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlayarak üniversiteler ile kamu kurum ve kuruluşlarına bilgi ve görgülerini artırmak üzere gelen yabancıların,
7. Sosyo-kültürel ve teknolojik alanlar ile eğitim konularında altı ayı aşmayan bir sürede Türkiye’ye önemli hizmet ve katkı sağlayabilecekleri ilgili mercilerce bildirilenlerin,
8. Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığının (Ulusal Ajans) yürüttüğü programlar kapsamında gelecek yabancıların program süresince,
9. Kapsamı ve süresi konusunda Bakanlık, İçişleri ve Dışişleri Bakanlığı ile Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığının mutabakata vardığı uluslararası stajyer öğrenci programları çerçevesinde staj görecek yabancıların,
10. Görev süresi sekiz ayı geçmemek kaydıyla Türkiye’ye gelen tur operatörü temsilcisi yabancıların,
11. Türkiye Futbol Federasyonunca veya Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünce talepleri uygun bulunan yabancı futbolcular ile diğer sporcu ve antrenörlerin sözleşmeleri süresince,
12. Gemi adamlarının Eğitim, Belgelendirme ve Vardiya Standartları Hakkında Uluslararası Sözleşme’nin I/10 Kuralına göre devletlerle yapılan ikili protokoller gereği, ilgili idareden “Uygunluk Onayı Belgesi” almış Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı ve kabotaj hattı dışında çalışan gemilerde görev yapan yabancı gemi adamlarının,
13. Türkiye Avrupa Birliği Mali İşbirliği Programları kapsamında yürütülen projelerde görevlendirilen yabancı uzmanların

görevleri süresince, çalışma izni almalarına gerek bulunmamaktadır.

Mesleki hizmetler kapsamında olup, muafiyet hükümlerine tabi yabancı mimar, mühendis ve şehir plancılarının, hizmet sürelerinin bir ayı aşması durumunda akademik ve mesleki yeterliliğini tamamlayarak Bakanlıktan çalışma izni alması, ilgili meslek kuruluşuna geçici üye olması ve ulusal kurum ve kuruluşların uygulamalarına uyması zorunludur.

Muafiyet süreleri uzatılamaz. Ayrıca birinci fıkranın (b), (c), (ç), (d), (f) ve (h) bentleri kapsamındaki yabancılar, bir takvim yılı içinde muafiyet hükümlerinden sadece bir kez yararlanır. Ancak, bu haktan yararlanabilmek için yabancının daha önce aynı amaçla almış olduğu ikamet tezkeresinin bitiş tarihinden itibaren üç ay geçmiş olması şartı aranır. Muafiyet sürelerinden daha fazla çalışılacak olunması durumunda Bakanlıktan çalışma izni alınması zorunludur.

Bu maddede sayılan yabancılar, ülkeye giriş yaptıkları tarihten itibaren en geç otuz gün içerisinde ve her halükarda faaliyetlerine başlamadan önce geliş amaçlarını, ne kadar süre ile ve nerede kalacaklarına ilişkin bilgileri, bulundukları yerin emniyet makamlarına bildirerek ikamet tezkeresi almak zorundadırlar. Muafiyet hükümlerinden yararlanacak yabancılara ilişkin sosyal güvenlikle ilgili yükümlülüklerin yerine getirilmesi zorunludur. Bu madde kapsamında ikamet tezkeresi düzenlenen yabancıların kimlik bilgileri ile çalışacakları işyerlerinin unvan ve Sosyal Güvenlik Kurumu işyeri sicil numaraları emniyet makamları tarafından her ay Bakanlığa bildirilir.

1. Dişçilik, ebelik, hastabakıcılık. (Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun uyarınca)
2. Eczacılık (Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun uyarınca)
3. Veterinerlik (Veteriner Hekimleri Birliği ile Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanun uyarınca)
4. Özel hastanelerde sorumlu müdürlük (Hususî Hastaneler Kanunu uyarınca)
5. Avukatlık (Avukatlık Kanunu uyarınca)
6. Noterlik (Noterlik Kanunu uyarınca)
7. Özel veya kamu kuruluşlarında güvenlik görevlisi (Bazı Kurum ve Kuruluşların Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması Hakkında Kanun uyarınca)
8. Özel istihdam bürosu açmak için başvuracak gerçek kişiler ile tüzel kişileri idare, temsil ve ilzama yetkili kişilerin Türk vatandaşı olması gerekmektedir.(Türkiye İş Kurumu Kanununun 17 nci maddesi uyarınca)
9. Kara suları dahilinde balık, istiridye, midye, sünger, inci, mercan ihracı, dalgıçlık, arayıcılık, kılavuzluk, kaptanlık, çarkçılık, katiplik, tayfalık vb. (Kabotaj Kanunu uyarınca)
10. Gümrük müşavirliği (4458 sayılı Gümrük Kanununun 227 nci maddesi gereğince)

1. Vize veya ikamet tezkeresi biten ancak Türkiye’den çıkış yapmayan yabancı uyrukluların çalışma izni alabilmesi için öncelikle mevcut kaçaklık durumunun ortadan kaldırılması gerekmektedir. Bu iki şekilde yapılabilmektedir. Ev hizmetlerinde kaçak olarak çalışan yabancıların çalışma izinleri için de aynı süreç geçerlidir.1. Yöntem : Kaçak durumda olan yabancı, ülkemizden çıkış yapacağı hudut kapısında, kaçak kaldığı süreleri kapsayan dönem için ortaya çıkacak olan ceza tutarını ödeyerek çıkış yapabileceklerdir. Ayrıca yabancıya, Türkiye’de kaçak kaldığı süre kadar giriş yasağı uygulanacaktır.2. Yöntem : Yabancının ikamet ettiği ildeki İl Emniyet Müdürlüğü’ne müracaat edilerek Çıkışa Teminen İkamet Tezkeresi alınması durumunda aynı ceza tutarı ödenir. Düzenlenen tezkereyi teslim alan yabancı 15 gün içerisinde Türkiye’den ayrılmalıdır. Emniyet Müdürlüğü kanalıyla çıkış yapan yabancılara uygulanan giriş yasağı süresi; ülkemizde kaçak olarak bulunduğu sürenin yarısı kadar uygulanacaktır.Ödenecek ceza tutarı, yabancının kaçak kaldığı süre hesaplanarak tespit edilmektedir.Çıkışa Teminen İkamet Tezkeresi alarak yurtdışına çıkış yapan yabancı, ikamet ettiği ülkede bulunan Türk Temsilciliği’ne müracaat ederek çalışma izni sürecinin başlatılmasını sağlayabilir.

   Çalışma izni başvurusunun onaylanması halinde, yabancının giriş yasağı kaldırılır. Bu sürede yurtdışında bulunan yabancı uyruklu kişinin giriş yasağı kaldırılır. Böylece yabancının çalışma vizesi alarak Türkiye’ye giriş yapması ve Çalışmaya Bağlı İkamet Tezkeresi almak üzere emniyet makamlarına müracaat etmesi mümkün olacaktır.